چیپست کوالکام این بار بعنوان رقیبی قدر برای مک بوک ها وپردازنده های سری M روانه بازار می شود. کوالکام مطمئناً برند ناشناخته ای نیست، اما معمولاً آن را با پردازنده‌های گوشی هوشمند بیشتر از لپ تاپ به یاد می آورید. این در حالی است که در سال ۲۰۲۴ ممکن است همه چیز بخاطرآخرین چیپست کوالکام (Qualcomm) یعنی اسنپدراگون ایکس الیت (X Elite)، تغییر کند.
چیپ جدید اسنپدراگون ایکس الیت کوالکام که مبتنی بر معماری ARM است، نوید بهبود بخشیدن لپ‌تاپ‌های ویندوزی را از همه نظربه ما می دهد. این چیپ عملکرد پردازنده و هوش مصنوعی را بالا می‌برد و همچنین باعث افزایش عمر باتری می‌شود. این پیشرفت‌ها باعث می‌شود تا سیستم‌عامل ویندوز روی آرم در نهایت بتواند با مک‌بوک‌های قدرتمند سری M اپل از جمله M4وM3 رقابت کند. در حالی که برخی از این موارد صرفاً بر اساس ادعاهای کوالکام است، ما چندین لپ‌تاپ نمونه را آزمایش کرده ایم و به نظر می‌رسد که می‌توانند عملکرد خوبی ارائه دهند.
در حالی که کوالکام این چیپ را در 24 اکتبر 2023 معرفی کرد، به گفته ی این شرکت لپ‌تاپ‌های مجهز به سه نسخه از چیپ اسنپدراگون ایکس الیت چیپ مقرون‌به‌صرفه واسنپدراگون ایکس پلاس قدرتمند تا «اواسط سال 2024» در دسترس نخواهند بود. در حالی که انتظار می‌رود معرفی‌های رسمی در این ماه انجام شود، احتمالاً لپ‌تاپ‌ها تا ژوئن عرضه نخواهند شد. تا آن زمان، در این مطلب همه چیزهایی را که در مورد چیپست اسنپدراگون ایکس الیت کوالکام میدانیم را بررسی می کنیم.
بسیاری از لپ‌تاپ‌های مجهز به چیپ Qualcomm Snapdragon X Elite در اواسط سال 2024، احتمالاً در ماه ژوئن به بازار عرضه خواهند شد. با این حال، حداقل یک لپ‌تاپ مجهز به ایکس الیت – احتمالاً ایسوس ویووبوک S 15 OLED (S5507) – ممکن است چند هفته قبل در یک رویداد مجازی در 20 می معرفی شود.
علاوه بر ایسوس، کوالکام اعلام کرد که این تولیدکنندگان لپ تاپ نیز اکنون با چیپ اسنپدراگون ایکس الیت همکاری می‌کنند:
- Acer
- Dell
- HP
- HONOR
- Lenovo
- Microsoft
- Samsung
- Xiaomi
ما انتظار داریم که در تاریخ 3 تا 7 ژوئن شاهد چندین کامپیوتر با هوش مصنوعی مجهز به اسنپدراگون ایکس الیت در نمایشگاه کامپیوترتایوان باشیم.
طبق اعلامیه رسمی از کوالکام، میدانیم که چهار چیپ در سری اسنپدراگون ایکس وجود خواهد داشت
تنها سه مدل بطور خاص برای چیپست Qualcomm Snapdragon X Elite وجود دارد. هر چیپ ایکس الیت با رم LPDDR5x جفت می‌شود و دارای یک CPU اورین 12 هسته‌ای با حافظه کش 42 مگابایت، یک GPU آدرنو و یک NPU هگزاگون با قابلیت یک تریلیون پردازش در ثانیه ( 45 TOPS ) است.
سه مدل مختلف ایکس الیت کوالکام از نظر قابلیت‌های چند رشته‌ای یا مولتی ترد، قابلیت Boost دو هسته ای و همچنین حداکثر عملکرد GPU در TFLOPs با هم تفاوت دارند.
بالاترین عملکرد چیپ ایکس الیت (X1E-84-100) دارای فرکانس چند رشته‌ای 3.8 گیگاهرتز (4.2 گیگاهرتز با افزایش دو هسته‌ای) و 4.6 TFLOPs عملکرد GPU از نوع آدرنو است. دو چیپ دیگر ایکس، ( الیت X1E-80-100 و X1E-78-100) هر دو دارای 3.8 TFLOPs عملکرد GPU آدرنو و فرکانس چند رشته‌ای 3.4 گیگاهرتز هستند، اما تنها چیپ میانی، یعنی مدل XIE-80-100 می‌تواند با افزایش دو هسته‌ای به سرعت کلاک 4.0 گیگاهرتز برسد
کوالکام قصد دارد یک چیپ کم‌مصرف‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر را در سری اسنپدراگون X با عنوان اسنپدراگون ایکس پلاس عرضه کند:
این چیپ با نام X1P-64-100 شناخته می‌شود و از نظر کل حافظه کش CPU (42 مگابایت)، فرکانس چند رشته‌ای (3.4 گیگاهرتز) و عملکرد GPU آدرنو (3.8 TFLOPs) مشابه دو مدل پایین‌تر اسنپدراگون ایکس الیت تعبیه شده است. با این حال، چیپست ایکس پلاس تنها به یک CPU از مدل Oryon و 10 هسته‌ای مجهز شده است، در حالی که چیپ‌های ایکس الیت 12 هسته دارند.
عملکرد اسنپدراگون ایکس الیت
کوالکام برای اولین بار در اوایل اکتبر 2023 نام چیپ اسنپدراگون ایکس الیت را به دنیا معرفی کرد و سپس در همان ماه در کنفرانس اسنپ دراگون، قابلیت‌های عملکرد و بنچمارک‌های آن را نشان داد.
در اولین معرفی ،شرکت کوالکام اسنپدراگون ایکس الیت را با معماری x86 مقایسه کرد .بنا به گفته ی این شرکت عملکرد CPU و GPU آن تا 2 برابر سریع‌تر است و به بالاترین عملکرد کامپیوتر با 68 درصد مصرف انرژی کمتر در مقایسه با رقبا دست می‌یابد.
اگر تخمین‌های مصرف انرژی کوالکام درست باشد، ممکن است عمر باتری لپ‌تاپ‌های ویندوزی سرانجام از مک‌بوک‌ها پیشی بگیرد. این باعث می‌شود تا لیست «بهترین لپ‌تاپ‌ها از نظر عمر باتری» ما کاملاً متفاوت به نظر برسد.
به‌تازگی، این چیپ مبتنی بر ARM با تراشه‌های سیلیکونی اپل مقایسه شده و عملکرد فراتر از انتظار ارائه داده است. به نظر می‌رسد سرانجام سیستم‌عامل ویندوز روی آرم بتواند با مک‌بوک‌های دارای تراشه‌های سیلیکونی اپل رقابت کند.
دردمویی از کوالکام که اواخر سال گذشته به Digital Trends نشان داده شد، اسنپدراگون ایکس الیت 21 درصد سریع‌تر از تراشه M3 عمل کرد. چیپ X Elite امتیاز چند هسته‌ای 15300 را در Geekbench 6 کسب کرد، در حالی که تراشه M3 امتیاز 12154 را به دست آورد. امتیازات فعلی Geekbench 6 همچنان نشان‌دهنده تفاوت مشابهی در امتیاز چند هسته‌ای بین این دو چیپ ARM است.
پس از آن، اولین نتایج اعلام شده Geekbench برای تراشه M4 اپل، امتیاز چند هسته‌ای 14748 و امتیاز تک هسته‌ای 3824 را نشان داد. امتیازات Geekbench 6 برای اسنپدراگون ایکس الیت که بیش از 15000 است، از امتیاز چند هسته‌ای M4 پیشی می‌گیرد، اما بالاترین امتیاز تک هسته‌ای آن که 2944 است، از M4 جا مانده است.
رقیب اصلی اسنپدراگون ایکس الیت در حال حاضر، تراشه M4 اپل است. بهترین چیپ اینتل برای کامپیوترهای هوش مصنوعی، یعنی Core Ultra 7 165H، امتیاز بسیار پایین‌تری در عملکرد چند هسته‌ای (13886) و تک هسته‌ای (2558) کسب کرده است.
اگرچه هنوز نتوانسته‌ایم لپ‌تاپ‌های مجهز به اسنپدراگون ایکس الیت را در آزمایشگاه‌های خود بنچمارک کنیم، اما به لطف کوالکام توانسته‌ایم به‌صورت عملی با آن‌ها کار کنیم. ایکس الیت عملکرد فوق‌العاده‌ای در اجرای نرم‌افزار DaVinci Resolve نشان داد و همچنین اجرای روان و بدون افت فریم بازی‌هایی مانند Baldur’s Gate III، Control و Redout II را به ارمغان آورد.
همچنین، لازم به ذکر است که کوالکام با چیپ اسنپدراگون ایکس الیت خود، اولویت را بر پشتیبانی از لینوکس قرار داده است، بنابراین برای کاربرانی که سیستم‌عامل لینوکس را ترجیح می‌دهند، لپ‌تاپ‌های مجهز به چیپ ایکس الیت ممکن است به انتخابی آشکار تبدیل شوند.
قابلیت‌های هوش مصنوعی اسنپدراگون ایکس الیت
چیپ‌های آینده اسنپدراگون ایکس الیت کوالکام به قوی‌ترین واحد پردازش عصبی (NPU) برای کامپیوترهای همراه تا به امروز مجهز شده‌اند که قادر به انجام 45 تریلیون عملیات در ثانیه (TOPS) برای تسریع هوش مصنوعی به‌صورت محلی (روی دستگاه) هستند. این شرکت ادعا می‌کند که «موتور هوش مصنوعی پیشرو در صنعت» آن‌ها با همکاری CPU، GPU، NPU و میکرو NPU می‌تواند تا 75 TOPS یا ۷۵ تریلیون پردازش در ثانیه را ارائه دهد.
برای درک بهتر این موضوع، باید گفت که این چیپست از جدیدترین موتور عصبی (Neural Engine) اپل در تراشه M4 آن‌ها که اخیراً عرضه شده و تنها قادر به 38 TOPS است، قدرتمندتر است. اپل هنوز نسخه‌های قدرتمندتر M4 مانند M4 Pro ، M4 Max یا M4 Ultra (که همگی در حال حاضر فقط شایعه هستند) را عرضه نکرده است، که احتمالاً می‌توانند بیش از 45 TOPS را ارائه دهند.
طبق گفته شرکت کوالکام، اسنپدراگون ایکس الیت «قادر است مدل‌های LLM هوش مصنوعی مولد (generative) با بیش از 13 میلیارد پارامتر را با سرعتی فوق‌العاده روی دستگاه اجرا کند». هرگونه قابلیت هوش مصنوعی که تا به حال استفاده کرده‌اید (حتی نسخه جدید چت جی پی تی به نام چت جی پی تی 4o) و از طریق پردازش ابری کار می‌کند از جمله ابزارهای کمک‌نویس، موتورهای جستجوی هوش مصنوعی یا موتورهای عکس هوش مصنوعی مولد با چیپ اسنپدراگون ایکس الیت می‌تواند به‌صورت مستقیم روی دستگاه و با سرعت بالاتری کار کند.
چشم‌انداز اسنپدراگون ایکس الیت برای آینده
چه از یک لپ‌تاپ مجهز به ایکس الیت برای اجرای بازی استفاده کنید ، چه از آخرین ابزارهای هوش مصنوعی یا صرفاً وب‌گردی ، عملکرد آن باید فوق‌العاده روان باشد، چیزی که کاربران ویندوز هرگز از یک چیپ کوالکام ندیده‌اند. علاوه برآن، لپ‌تاپ‌های مجهز به چیپ اسنپدراگون ایکس الیت ممکن است اولین دستگاه‌هایی باشند که به‌روزرسانی Windows 11 24H2 را دریافت می‌کنند.
فراتر از عملکرد و قابلیت‌های شتاب هوش مصنوعی، چیپ‌های ایکس الیت نسبت به سایر لپ‌تاپ‌های ویندوزی کارآمدتر خواهند بود. حتی بهترین لپ‌تاپ‌های ویندوزی در لیست «بهترین لپ‌تاپ‌ها از نظر عمر باتری» ما در مقایسه با عمر باتری بیش از 18 ساعتی مک‌بوک پرو 16 اینچی (M3 مکس، 2023) حرفی برای گفتن ندارند. بنابراین، جالب خواهد بود که ببینیم چیپ اسنپدراگون ایکس الیت کوالکام چقدر می‌تواند لپ‌تاپ‌های ویندوزی را به آن عدد چشمگیر 18 ساعت نزدیک کند.
خوشبختانه زمان زیادی نمانده تا اولین لپ‌تاپ‌های مجهز به چیپ اسنپدراگون ایکس الیت را در نمایشگاه کامپیوتکس تایپی که بین روزهای ۴ تا ۷ ژوئن ۲۰۲۴ برگزار می‌شود، ببینیم.
